Programmatoelichting 'Mysteriën'

Item

name: nl Programmatoelichting 'Mysteriën'
headline: en Program notes 'Mysteriën'; nl Programmatoelichting 'Mysteriën'
creator: Louis Andriessen
articleBody: nl Het boek De Imitatione Christi van de Nederlandse mysticus Thomas van Kempen vormt de inspiratiebron voor het orkestwerk Mysteriën. Van Kempen leefde van circa 1380 tot 1470 en schreef onder andere het uit vier tractaten samengestelde De Imitatione Christi, dat aanwijzingen geeft hoe een goed christen te zijn en de persoonlijke band met God te onderhouden. Na de bijbel is De Imitatione Christi het meest vertaalde en verspreide boek. Over de Navolging van Christus, zoals de Nederlandse titel luidt, was een belangrijk geschrift voor de vader van Louis Andriessen, de componist Hendrik Andriessen (1892-1981). In Mysteriën probeert Louis Andriessen een muzikale interpretatie te geven van de godvruchtige ideeën die in de tekst worden beschreven. Hij selecteerde zes hoofdstuktitels uit het in totaal 109 paragrafen tellende boekwerk. De zes delen, die elk ongeveer viereneenhalve minuut duren, vergelijkt Andriessen met een reeks fresco’s in een kloostergang. De zes delen Deel 1: Over (…) het versmaden van alle wereldse ijdelheden spoort de gelovige aan alle aardse verlokkingen de rug toe te keren. De wereldse ijdelheden zijn vertaald naar een wirwar van drukke motieven die ten onder gaan in een langzaam koraal van het koper en de strijkers. Tot drie keer toe steekt de onrust de kop op, dan klinken er strenge klokken die een eind maken aan alle vanitas. Deel 2: Over de beschouwing van ’s mensen ellende Contemplatie op het lijden waar elk mens mee wordt geconfronteerd: ziekte, bedrog, haat. Leidend is een klaagzang die zich langzaam opbouwt en na een hoogtepunt onverwacht wordt afgebroken. Deel 3: Wat de waarheid in ons zegt zonder het lawaai van woorden Dit is het centrale deel van Mysteriën, in feite een pleidooi voor de stilte. Deze ‘nauwluisterendheid wordt gesuggereerd door pendelende tonen in zeer kleine intervallen. Deel 4: Hoe een oprechte minnaar beproefd wordt De muziek opent met een fragment uit het lied Magna res est amor van mijn vader uit 1919. Het zijn ongeveer 20 maten in bijna de helft van het oorspronkelijke tempo, als een langzaam verworven herinnering. De muziek herneemt zich met de ontwikkeling van een thema uit deel 2. Deel 5: Over de verschillende richtingen van de natuur en de genade Thomas van Kempen ziet de natuur en de genade als een tegenstelling. De natuur in de zin van de natuurlijke gesteldheid van de mens tegenover de genade, die een mens geschonken wordt ondanks zijn natuurlijke eigenschappen. Voor een componist betekent het woord ‘bewegingen’ (motibus) niet meer of minder dan tempo: langzaam tegenover snel. Beide muzikale tempi zijn in het gehele deel aanwezig. Deel 6: De overweging van de dood tempert het positieve E majeur-slot van het voorgaande deel. Het is de ernstige, dramatische epiloog – een katharsis.
about: Mysteriën
Identifier: ark:/23946/bPNLNr

Item sets: Programmatoelichtingen

Linked resources

Filter by resource type and property:

Items with "is work commentary in: Programmatoelichting 'Mysteriën'"
Title	Class
Mysteriën	work